Zo maak je keuzes uit je eigen materiaal

Door Marjon Cosijn

Het is onmogelijk om je hele leven te beschrijven. Ga maar na, er gebeurt gewoon teveel. Niet alleen heeft iedere dag heeft zijn eigen verhaal: er lopen dagelijks meerdere verhalen door elkaar heen. Zelfs als je heel trouw een dagboek bijhoudt, lukt het niet om álles op te schrijven.

Je moet dus kiezen

Het lijkt misschien een open deur, maar het is belangrijk dat je beseft dat je moet kiezen. Pas dan kun je de volgende stap nemen.

Zolang je in algemene termen denkt – ik wil schrijven over mijn leven – zit je in die enorme brij van tientallen jaren vol gebeurtenissen. Een overweldigende hoeveelheid mogelijkheden waardoor je in de war raakt. Dat werkt dus niet.

Kiezen geeft helderheid

Op het moment waarop je een onderwerp durft te kiezen, krijg je meteen meer helderheid over het verhaal dat je zou kunnen gaan schrijven.

Durven kiezen? Ja, want als je kiest voor een bepaald onderwerp, betekent dat dat je ‘nee’ zegt tegen heel veel andere mogelijkheden. Dat kan lastig zijn. In je hoofd staan heel veel onderwerpen te dringen. Ze vinden zichzelf allemaal de belangrijkste. Zolang je niet kiest, gebeurt er niets.

Waar moet je op letten als je kiest?

In de eerste plaats moet je het onderwerp zelf interessant vinden. Dat klinkt misschien raar, maar bedenk dat het schrijven van een verhaal tijd kost. Weken, soms maandenlang ben je bezig met hetzelfde onderwerp.

Een roman schrijven vergt nog meer tijd. En al die dagen, maanden, jaren moet jij je als schrijver steeds weer met dat onderwerp bezighouden. Als je het onderwerp niet boeiend genoeg vindt, is de kans groot dat je afhaakt en je verhaal niet af komt. Dat geeft frustratie.

Kies dus iets waarop je je verheugt. Of iets dat aan jou trekt. Of iets dat je mateloos fascineert.

Natuurlijk moet je op meer dingen letten

Als je geen dagboek schrijft, schrijf je voor een lezer. Jouw onderwerp moet dus ook interessant zijn voor die lezer. Voor iemand die jouw leven niet kent.

Natuurlijk vind jij het zelf leuk om over je geboorteplaats te mijmeren en in gedachten te dwalen door de straten waar je als kind een lolly at of later je eerste kus kreeg. Maar een verhaal is geen dagboek. Bedenk dus wat de boeiende of interessante kanten voor de lezer zijn.

Kiezen op gevoel

Ik raad je aan om op gevoel te kiezen.

Gevoel zit niet in je hoofd: in je hoofd zitten gedachten die maar doorrazen.

Gevoel zit in je hart. Door stil te worden en je af te vragen welk onderwerp nú het belangrijkst is, komt er vanzelf één onderwerp naar boven.

Daarvoor hoef je geen uren te zitten mediteren. Wat je wél doet, is eerlijk en met aandacht voelen welk onderwerp nú geschreven wil worden.

Kiezen geeft duidelijkheid

Kiezen is eng, maar bedenk dat geen enkele keuze fout is. Als je start met een verhaal over je oma, dan komt dat verhaal over je jeugdliefde gewoon een volgende keer. Als je alweer meer schrijfervaring hebt.

Bonustip

Kies en blijf achter je keuze staan

Nadat je hebt gekozen, ga je schrijven. Weet dat er een moment komt, waarop dat schrijven niet helemaal wil vlotten. Je piekert over een wending of over een personage.

Wat er ook gebeurt: blijf achter je keuze staan! Dat wil zeggen, stop niet met schrijven voordat je verhaal af is. De verleiding is groot om, als het even lastig is, aan een ander verhaal te beginnen, maar doe dat niet: vóór je het weet, heb je een la vol leuke beginnetjes.

Schrijf in ieder geval een eerste versie van dit verhaal voordat je aan een ander verhaal begint. Zelfs al is die versie zo kreupel als iets. Later kun je er altijd weer mee aan de slag gaan.