Stilte om te kunnen schrijven …
Door Marjon Cosijn
Hoe stil is het in jouw omgeving? Bij mij is stilte om te schrijven soms ver te zoeken, hoewel Zeeuws-Vlaanderen nog steeds bij de minst dichtbevolkte gebieden in Nederland hoort.
Hoe los je dat gebrek aan rust op als schrijver? Want stilte heeft altijd bij schrijven gehoord. Die twee begrippen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Van jongs af aan stelde ik me daar een soort plechtstatigheid bij voor. Cruciaal voor het scheppingsproces.
Lange tijd meende ik dat ik onmogelijk kon schrijven als het niet volkomen stil zou zijn. In een huis vol pubers kon ik dat wel vergeten. Daarom vond ik de volgende oplossing:
Ik vluchtte uit mijn huis
Toen ik aan mijn roman Maidentrip schreef, werd ik wanhopig. Ons huis was vol en lawaaiig. En als de kinderen toevallig een keer allemaal weg tegelijkertijd waren, dan ging de buurman wel grasmaaien, kwam de vuilnisman langs of werd er een pakje bezorgd.
Op een dag liep ik door het stadscentrum en ik kreeg een lumineus idee: boven de winkels was zoveel ruimte. Zou iemand een plekje hebben voor mij? Ik had niet veel nodig: een tafel, een stoel, een lamp.
Ik begon rond te vragen en al snel had ik een piepklein kamertje bovenin een pand dat binnen afzienbare tijd gesloopt zou worden. Daar kon ik ontsnappen aan mijn gezin.
Maar … geluid is overal
Dat wilde niet zeggen dat het op dat kamertje stil was! Integendeel. Een binnenstad is altijd rumoerig. Ik besefte dat ik die geluiden moest accepteren of ik zou mijn roman nooit afschrijven.
Ik besloot dat ik niet afhankelijk wilde zijn van omstandigheden waarop ik geen invloed kon uitoefenen. Dus ik leerde het gepraat in de winkel onder mij te negeren en de geluiden van het winkelend publiek te accepteren.
Sommige geluiden dringen overal doorheen
Dat lukte aardig; behalve op woensdagochtend, want dan kwam de orgelman. Tulpen uit Amsterdam drongen diep mijn systeem binnen.
Tegenwoordig heb ik geen thuiswonende kinderen meer en mijn schrijfplekje in de binnenstad is inmiddels afgebroken. Dat is niet erg, want ik woon alleen.
Mijn oplossing
Inmiddels heb ik geaccepteerd dat het nooit stil zal zijn. Daarom doe ik er zelf een schepje bovenop: ik voeg geluid toe. Maar dan wel mijn geluid: ik zet muziek op.
Dat werkt als een cocon, een veilige plek waarbinnen ik mijn pen ongestoord kan laten dansen. Ik heb gemerkt dat bepaalde muziek bij bepaalde periodes hoort. Op dit moment werkt het live-concert van Leonard Cohen fantastisch voor mij, maar er zal vast weer een fase komen waarin een heel ander soort muziek uit de luidsprekers klinkt.
Hoe stil is jouw omgeving?
- Heb jij last van omgevingsgeluiden? Of heb jij een ijzersterke concentratie en schrijf je moeiteloos overal doorheen?
- Wat zijn jouw methodes om geluiden en verstoringen uit te schakelen en jezelf bij de les te houden? Deel het hieronder in het antwoordveld. Ik ben nieuwsgierig!
Geüpdatet 20 februari 2022
Bij de boven geschreven reacties herken ik al het één en ander. Ik heb gaandeweg gemerkt dat tijdens het podcasts luisteren ik heel geconcentreerd kan schijven. Ik zet een podcast op waarvan ik werkelijk denk dat die mij interesseert.
Maar zit er een verhaal ergens in mijzelf verstopt dan komt dat tijdens soms ineens naar buiten. Ik denk dan dat ik multitask. Dat ik luister én schrijf. Maar aan het eind van de podcast is mijn verhaal goed en ver gevorderd en van de inhoud van de podcast kan nog maar net het onderwerp herinneren en soms zelfs dat niet.
Dit is wel een heel bijzondere manier van schrijven Marij. Als ik het zo lees, lijkt het erop alsof je de podcast gebruikt om in te loggen op een ander niveau in je mind – daar waar je verhaal ‘klaar ligt’. Dank voor het delen!
Ik heb nood aan stilte om te schrijven en creatief bezig te zijn. Voor alle duidelijkheid ik schrijf korte creatieve stukjes, dus zeker geen roman. Voor corona schreef ik korte verhalen (geïnspireerd door de opdrachten van Marjon) trok ik iedere maand met een schrijfmaatje een dag naar een stiltehoeve of naar een abdij waar wij een ruimte (‘spreekkamer’) huurden. Wij respecteerden de stilte en praatten enkel tijdens het middagmaal met elkaar.
Ik heb bij ons thuis een héél klein kamertje opgeruimd waar ik sinds kort ’s morgens vroeg mijn ochtendpagina’s schrijf en waar ik mij enkele avonden per week – in stilte – terugtrek om creatief bezig te zijn. Er staat nog een groter schrijfproject op stapel dat ik steeds maar uitstel omdat ik de ruimte en de tijd mis om enkele dagen na elkaar ‘ongestoord’ te kunnen doorwerken over dag. Dan lonkt opnieuw die ruimte in de abdij.
Mooi Viviane om te lezen hoe jij je weg zoekt en ruimte maakt om te schrijven. In je héél klein kamertje thuis is niet de hele dag stilte beschikbaar, begrijp ik. Ongestoord kunnen schrijven. Dat is echt een luxe…
Ha Marjon,
Ja zeker herkenbaar, de kinderen niet, maar viervoeters Jack de hond en Chloey de kat compenseren dit gebrek ruimschoots en hebben geen enkel ontzag voor laptop of schrijftijd. Ook mijn wederhelft heeft een uniek gevoel van timing en vraagt het liefst in minuut twee van schrijftijd de aandacht. (Zelfs tijdens het schrijven van deze reactie 😂 Wat mij helpt? Duidelijk aangeven dat schrijftijd is begonnen en muziek. Momenteel The healer van John Lee Hooker, maar ook Brain Balance van Charlotte Labee doet het goed. De muziek kleurt met het schrijfmoment mee. Ook meditatie helpt om te focussen en starten met clusteren of mind mapping helpt om goed te starten.
Goede tips Debby! Muziek vormt inderdaad een soort cocon en net als jij, merk ik dat steeds andere muziek gebruik. Afhankelijk van het schrijfdoel. Succes!
Als ik aan het schrijven ben, ga ik er helemaal in op. Ik word er helemaal gelukkig van. Geluiden hoor ik dan niet zo. Ze gaan dan langs mij heen. Met uitzondering van echt harde geluiden natuurlijk. Dan is de concentratie toch wat minder.
Ik zit eigenlijk altijd alleen. Alhoewel, dat is niet waar. Onze kat ligt er ook vaak bij. Als hij slaapt, is er niets aan de hand. Maar zodra hij wakker wordt, dan kan hij een enorme stoorzender zijn! Hij krabt dan aan de stoelen of, als hij naar binnen wil, tikt hij met zijn nagels tegen het raam. Als ik dan echt geconcentreerd bezig ben, blijf ik toch op mijn werk gefocust. Ook helpt meditatie mij enorm. Dat probeer ik een aantal keren per dag te doen. Het hoeft maar 10 minuutjes te zijn. Maar je concentratie voor je schrijfwerkzaamheden wordt er wel door verhoogd.
Ja, een kat om je heen, die je niet kunt vertellen: ‘nu wil ik niet gestoord worden!’ Dan moet je inderdaad het geluk hebben dat hij lekker ligt te slapen. Maar mooi om te lezen dat mediteren je vermogen om je op je schrijfwerk te concentreren omhoog helpt. Dat had ik nog nooit bedacht. Goede tip, dank je wel!
Als ik echt in mijn ‘flow’ zit kan geen geluid mij deren. Dan ben ik echt helemaal in die wereld en wat daarbuiten gebeurt neem ik vaak niet eens waar. Het gebeurt regelmatig, dat ik in de woonkamer bezig ben met een verhaal en mijn vrouw iets op het gas heeft gezet met de boodschap: let jij even op? Meestal hoor ik dat niet eens, laat staan dat ik er erg in heb dat er iets staat droog te koken of aan te branden. Meestal merk ik het pas als het hele huis vol rook hangt en de rookmelders afgaan.
Om jaloers op te zijn Ton – behalve als ik je vrouw zou zijn natuurlijk :) -. Maar serieus, dit soort concentratie, deze overgave, dat is waar iedere schrijver naar verlangt. Ik denk echt dat dit een van de redenen is om te schrijven: weg te duiken en even van de wereld weg te zijn.
Ha Marjon
Ik herken het wel. Zelf ben ik er achter gekomen dat het werkt als ik mijn favoriete TV programma op zet. Klinkt raar, want dan denk je juist je gaat kijken, maar het tegendeel is de waarheid. Ik zet het op, b.v. Voetbal Inside, De Wereld Draait Door of een voetbalwedstrijd op Fox, dan kijk ik heel even en vervolgens begin ik met schrijven. Heel bijzonder dan, de achtergrond is vertrouwd voor mij door mijn favoriete TV programma en dan hoor ik eigenlijk niets meer terwijl ik ga schrijven. En het gekke is, eerst heb je dit helemaal niet in de gaten, totdat ik er een keer per ongeluk achter kwam. Ik had het programma opgezet en na een uur wist ik niet wat er gebeurd was, maar ik had wel een heel stuk geschreven. Pas na een paar keer merkte is dat dit werkte, dus nu gebruik ik het vaker. En als het schrijven dan toch niet lukt, dan heb ik altijd nog mijn favoriete programma :)
Inderdaad wat een bijzondere manier. Wat je eigenlijk doet is een prettige, veilige, vertrouwde wereld creëren: die werkt als een cocon. Heel bijzonder! Dank voor het delen!
Hoi Marjon, heel herkenbaar. Bij mij werkt muziek ook als een cocon, en het ritme en de sfeer houdt de schrijfsfeer over een hele lange periode bij elkaar. Wat ook belangrijk is is diepteconcentratie. Bij mij gaat de deurbel af en de telefoon uit tijdens de uren die ik schrijf. Want als ik er diep in zit, doet het zelfs fysiek pijn als ik uit mijn concentratie gerukt wordt, en een stelletje padvindertjes die ‘heitje voor een karweitje’ doen in de buurt, kost mij een half uur tijd om de concentratie weer op dezelfde diepte te krijgen als voor de storing. Ik weet niet of het te maken heeft met het onderwerp, want ik schrijf meditatietrainingen, en tijdens het schrijven ga ik herhaaldelijk en steeds dieper door de meditatie-techniek om hem voor de mensen zo op te schrijven dat ze er gemakkelijk op mee kunnen reizen.
Ha Ina, het schrijven aan een roman of verhaal vergt ook een intense concentratie en een halfuur om weer op hetzelfde concentratieniveau te komen na een storing is voor mij heel herkenbaar! Als de storing op een fout moment komt, lukt het vaak die dag gewoon niet meer. Bijzonder om te lezen dat het schrijven van meditatietrainingen eenzelfde soort staat vergt. Wellicht komt dat omdat zowel jij, als de (fictie)schrijver zich verbindt met iets diep binnenin zichzelf of met iets dat souffleert: de beroemde in-gevingen.
Bij mij in straat zijn gemeentewerkers momenteel aan het snoeien en versnipperen. Daar kan geen muziekcocon tegenop. Soms moet je ook gewoon accepteren dat tijd of omstandigheden niet meewerken en dat je iets anders moet gaan doen.