Je schrijfmateriaal ordenen: hoe handig zijn apps daarbij?

OSMS-gastblog door Aukje-Tjitske Dieleman-Hovinga

Schrijf het app!

Hoe handig zijn apps om je schrijfmateriaal te ordenen?

Toen ik onlangs een nieuwe telefoon moest kopen en ik in de digitale winkel rondkeek, kwam ik allerlei schrijfapps tegen. Ze maakten me nieuwsgierig. Zou zo’n app een fictieschrijver echt kunnen helpen?

Werkt dat: schrijven op een smartphone?

Dat getik op een smartphone. Het leek me maar niks. Als een van de laatsten van mijn leeftijd (ik ben 35) ging ik ertoe over en alleen maar omdat ik er eentje cadeau kreeg.

Natuurlijk had ik het getik snel onder de knie. Om maar niet te zeggen dat ik nu, net als de rest van de wereld, om de haverklap op dat ding kijk.

Maar ik heb toch niet voor niets met tien vingers leren typen? En dan dat gescroll in een pietepeuterig kleine ruimte… Nee, voor het serieuze schrijfwerk heb je toch echt een computer nodig. Of anders pen en papier. Dan schrijf je lekkerder én hou je beter overzicht.

Of is een app toch handig?

Maar ja, nu betrap ik mezelf toch regelmatig op het maken van notities in een app. Het voordeel van een smartphone is namelijk dat je hem altijd bij de hand hebt.

En ik ben chaotisch. Tot mijn spijt. Mijn papieren aantekeningen waaieren na verloop van tijd uit over mijn bureau en de combinatie met een druk gezin is funest voor de orde. Speelgoed, schoolwerk en lieve knutselcadeautjes weten altijd weer een plekje te verwerven tussen mijn schrijfsels. Dus ja, iets minder papier zou wel eens kunnen helpen.

Ik neem de proef op de som

In deze blog neem ik graag met jou de proef op de som: is het nu wel of niet handig om een schrijfapp te gebruiken?

Het zal je verbazen hoeveel apps er zijn die met schrijven te maken hebben. Er zijn apps die: 

• namen van personages genereren 
• korte schrijfopdrachten geven
• citaten en foto’s ter inspiratie aanleveren
• helpen bij het inplannen van schrijftijd
• pushberichten sturen als je een tijdje niet geschreven hebt

Natuurlijk kan ik niet alle apps in deze blog bespreken. Daarom beperk ik me tot apps: 

• die gratis of gratis uit te proberen zijn
• op een smartphone draaien (Android) 
• die je helpen je schrijfmateriaal te ordenen. 

Waarom juist die laatste? Nou ja, moet ik dat nog uitleggen? Ik ga hier geen foto van mijn bureau plaatsen, hoor.

Voor deze blog heb ik mezelf bij elke app de volgende vragen gesteld:

1. Hoe snel snap ik de app? (gemak en gebruiksvriendelijkheid)
2. Vind ik (sommige) functies van de app handig genoeg?
3. Hoeveel ruimte is er voor eigen inbreng in de structuur (dus niet inhoud)?
4. Voor welk genre is de app geschikt?
5. Is de app in het Nederlands beschikbaar?
6. Kun je schakelen tussen telefoon en PC?
7. Wat zijn de kosten (na een eventuele gratis proefperiode)?

En natuurlijk trek ik op grond daarvan de conclusie: hoe effectief denk ik (in al mijn wijsheid 😉) dat een app gaat zijn? En zou ik dan überhaupt het gebruik van een app adviseren?

De antwoorden op bovenstaande vragen staan in onderstaande tabel. Benieuwd naar de verschillende apps en de conclusie? Lees dan nog even verder.

Schrijfmateriaal ordenen: lijstjes, lijstjes en nog eens lijstjes

Veel apps die ik tegenkwam, bestonden eigenlijk alleen uit lijstjes. Of beter gezegd: de mogelijkheid om lijstjes te maken. Op zich ben je dan ook al schrijfwerk aan het ordenen, dus er is niets mis mee. Maar er is meer voor nodig om mij op een klein schermpje aan een groots boek (ahum) te laten werken.

Writer Plus is zo’n app. Oké, hij is gratis, dat is een pluspunt. Maar op elke smartphone zit standaard een app voor het maken van notities, zoals Samsung Notes op die van mij, en het enige verschil met zo’n app is dat je met Writer Plus mappen kunt aanmaken. Met Samsung Notes kun je dat niet, maar daarin kun je dan wel alle notities in categorieën indelen, daar kleuren aan koppelen en zoektermen intypen. Dus ik merk niets van de plus van Writer Plus.

De duurste app

Writer tools is ook gebaseerd op het maken van lijstjes, maar die lijstjes zijn wel meer gericht op schrijven. Zo heb je personages, locaties, ideeën en een tijdlijn. Het ziet er leuk uit en het is fijn dat je de volgorde van de verschillende items in een lijst kunt verschuiven. Maar opnieuw geldt dat je dergelijke lijsten ook zelf kunt maken.

Pluspunten

Pluspunten zijn wel dat je in de lijst gelijk de titel en een omschrijving van het item ziet, zoals bij de meeste apps trouwens, en dat je je schrijfvoortgang bij kunt houden. In de pro-versie schijn je ook via deze app op de computer te kunnen schrijven, wat ik heel belangrijk vind. Die versie kun je dan ook voor meer dan één project gebruiken. Maar ik schrik van de prijs: 5 euro per maand of 55 euro per jaar.

Niet intuïtief

Ook Novelist biedt vooral lijsten aan. Ze zijn wel ontworpen voor een schrijver, want je kunt schrijfdoelen stellen en zaken als thema’s, gebeurtenissen, personages en locaties opsommen. Ook biedt de app ruimte voor een lijst met scènes, maar daarvan kun je vervolgens niet de volgorde van veranderen. Overigens snap ik niet waar de laatste lijst, die met secties, voor dient, zeker als je de opgesomde scènes of gebeurtenissen niet kunt verbinden aan die secties.

Novelist verdient nog wel een pluim vanwege de optie ‘Schrijven op de PC’ en omdat die optie gratis is. De hele app is namelijk gratis. Alleen jammer dat het schrijven op de PC niet goed werkt. Je ziet wel op de PC wat je in de app hebt geschreven, maar je kunt alleen in de app een item toevoegen.

Being klein van stuk

Auctor is een app die er leuk uitziet en meer dan lijsten faciliteert. Je kunt personages invoegen en die personages beter leren kennen door te beschrijven hoe ze op uiteenlopende situaties zouden reageren (‘challenges’ in de app). Ook vind je er citaten waarmee je inspiratie op kunt doen. Leuk, zulke dingen kunnen je als schrijver nieuwe informatie brengen.

Maar wacht, het ging me eigenlijk om het ordenen van al dat soort materiaal. En daar blinkt Auctor niet in uit. De tekst bij de challenges wordt gewoon achter elkaar geplaatst en items in bijvoorbeeld de tijdlijn kun je niet verschuiven. Daar komt bij dat de app Engels als voertaal heeft. Dat levert kromme zinnen op als ‘Born in een dorpje’ of ‘Being klein van stuk’. Voor een taalgevoelig persoon niet aan te raden. Of je moet in het Engels schrijven.

Schrijfmateriaal ordenen voor Fantasy

Dan heb je nog twee apps die erg op elkaar lijken: Character Story Planner en Character Planner. Wellicht zijn het zelfs verschillende versies van dezelfde app. Het zijn apps die duidelijk gemaakt zijn voor mensen die Fantasy willen schrijven. Je kunt namelijk niet alleen personages beschrijven, maar ook een wereld bedenken, inclusief goden, wezens en een eigen flora. Heel aardig voor wie dat wil.

Sterk aan deze apps is dat ze heel uitgebreide vragenlijsten voor je klaar hebben staan. Aan de hand daarvan kun je de eigenschappen van bijvoorbeeld een personage, een locatie of zelfs de relatie tussen twee personages in kaart brengen. De layout is uitnodigend, vooral bij Character Story Planner.

Minpunt is dat beide apps in het Engels zijn. En de grootste nadelen zijn, vind ik, dat je heel weinig inbreng hebt in de structuur, je de inhoud buiten de app niet kunt gebruiken en hij niet erg geschikt is voor het schrijven en ordenen van scènes. Ik kreeg ook niet de indruk dat de pro-versie van Character Story Planner dat wel biedt.

Ingewikkeld, maar veel opties

Dan heb je nog Scrivener. Deze app hoort eigenlijk niet in mijn rijtje thuis, want hij is niet te downloaden op een smartphone met Android (wel op een iPhone). Maar als het gaat om het ordenen van je schrijfmateriaal is Scrivener wel het noemen waard, zoals Monique Bronckhorst al eerder op deze site blogde.

Als ik Scrivener open op mijn laptop (Windowsversie), kom ik allerlei handleidingen tegen. Even later snap ik waarom: de app is behoorlijk ingewikkeld. Er zijn dan ook heel veel opties. Ik heb ze vast nog niet allemaal ontdekt.

Je kunt op verschillende manieren de welbekende lijstjes maken én de items in die lijsten eindeloos blijven verschuiven. Ook is het mogelijk om achtergrondinformatie van verschillende media (film, tekst, foto’s) toe te voegen én de inhoud uit te wisselen met Word. Grote pluspunten. Jammer dat de vertaling naar het Nederlands in de handleidingen en bij veel opties ontbreekt.

Conclusie: happ je een app nodig om je schrijfmateriaal te ordenen?

Flauw woordgrapje 😉. Nee, als schrijver heb je geen app nodig. Voor de smartphone ben ik nog geen app tegengekomen waar je echt al je materiaal goed in kwijt kunt. Sommige functies zijn wel handig, maar waar een app uitblinkt in een bepaalde functie missen er weer andere. Voor de orde is het niet bevorderlijk om je manuscript of verhaalplan in verschillende apps te verstoppen.

Verwend door Word en Windows Verkenner

Wellicht ben ik verwend door Word en Windows Verkenner op de computer. Scrivener vind ik nog het overwegen waard, maar dat programma raad ik niet aan als je zenuwachtig wordt van computerzaken of niet thuis bent in het Engels.

Alleen als je gemotiveerd raakt door een mooie lay-out kan het leuk zijn om een app te gebruiken. En natuurlijk kun je gerust een kijkje nemen in de verschillende apps als je inspiratie zoekt. Maar nodig of heel handig voor het echte schrijfwerk is het zeker niet en ik zou mijn geld liever investeren in een goede schrijfcursus. Bijvoorbeeld Je Materiaal Op Orde van OSMS.

Met welke apps werk jij? Met welke apps heb je goede ervaringen en met welke minder goede? Schrijf het hieronder. We zijn benieuwd.

Aukje-Tjitske runt tekst- en redactiebureau Semper Scribo. Die naam betekent Altijd schrijf ik en geeft al aan dat haar werk uit passie voortkomt. Ze functioneert met liefde als schrijfcoach voor Online Schrijfschool Marjon Sarneel en houdt zich bezig met verschillende soorten teksten voor bedrijven en niet-commerciële instellingen. Vooral het schrijven van persoonlijke interviews gaat haar goed af. Daarnaast schrijft ze graag (korte) verhalen en gedichten voor kinderen en volwassenen