Hoe zorg je ervoor dat je tekst gaat sprankelen?
OSMC-blog door Marjon Cosijn
Geen onderwerp werd zo vaak beschreven als de liefde. Dat is logisch, want liefde raakt ons allemaal. Je weet ongetwijfeld hoe het is om verliefd te zijn en op spreekwoordelijke wolkjes te lopen. Het voelt alsof de hele wereld is opgefleurd, meer kleur heeft gekregen, meer tinteling. Alsof je een beetje tipsy bent.
Dagelijkse handelingen gaan moeiteloos, eigenlijk moet ik schrijven: gedachteloos, want als je verliefd bent, ben je voortdurend met een groot deel van je aandacht bij die ander en bij wat die ander bij je oproept, waardoor details van het dagelijks leven lijken te vervagen.
Intense gevoelens
Helaas kennen we ook allemaal liefdesverdriet. De diepe pijn waarvan je niet weet hoe je die ooit weer kwijt moet raken. Gevoelens van verlatenheid, ongeloof, gekwetstheid.
Liefdesverdriet verdient geen lacherigheid. Het is de absolute tegenhanger van de euforie van verliefdheid. Alles gaat traag en zwaar. Uitzichtloosheid, wanhoop, machteloosheid maken dat zelfs een schitterende lentedag helemaal aan je voorbijgaat.
Schrijven over de liefde
Schrijven over de liefde is een uitdaging. Dat zul je met me eens zijn.
Je kent het, je hebt het zelf ervaren, maar hoe schrijf je het op? Hoe breng je zo’n uitgekauwd onderwerp, dat al miljoenen malen is beschreven, tot leven?
Hoe krijg je jouw unieke ervaring en gevoel fris op papier? Hoe verwoord je die stroom van gevoelens? Hoe vertaal je de warmte, de gloed, de energie? Hoe schrijf je over die verbinding met die speciale ander, de intimiteit, de bondgenootschap? Over de geheimpjes die je deelde, de rilling van opwinding als hij je hand nam, de glans in zijn ogen?
Kortom: hoe breng je die verliefdheid op papier opnieuw tot leven?
Onze woorden zijn gestolen
Als je intense gevoelens wilt beschrijven, heb je woorden nodig. En in deze tijd wordt het lastiger. De supermarkten hebben woorden als ‘liefde’ en ‘passie’ van ons schrijvers gestolen. Ze zetten die tedere woorden met grote letters op hun broden en hun worsten.
Hoe moeten wij dan nog de liefde beschrijven? Resten ons dan alleen nog banale woorden? Kunnen wij alleen onze voorgangers herhalen en in clichés over liefde schrijven?
Wanhoop niet!
Zeker niet! De taal is rijker dan je dacht. En jij bent veel vindingrijker dan je weet. Je hebt gewoon wat oefening nodig.
Liefde is nog altijd te benoemen, onder woorden te brengen en het is een verrukking als dat lukt. Als je dat ongrijpbare gevoel bij de kladden hebt. Als je het geheim tastbaar hebt gemaakt.
Want zo voelt een tekst die je gevoel weerspiegelt, een tekst waarmee de liefde weer oproept, de geliefde weer naast je voelt. Zo voelt het als je de waarheid op papier hebt.
Er zijn geen grenzen
Als je zo kunt schrijven, maakt het niet uit of je schrijft over de liefde voor een man of voor je broer of voor een kind. Dan kun je schrijven over je liefde voor je dorp. Voor je pen. Voor je auto. Voor je lichaam.
Dan wordt schrijven een avontuur en ontrafel je al schrijvend de aspecten van de liefde. Net als een mooi parfum bestaat liefde uit vele componenten, die ieder hun eigen rol spelen, maar die vooral samen zorgen voor de magie.
Het geheim ontrafelen
Het zijn juist die verschillende aspecten die liefde zo persoonlijk maakt en waar ze zo fascinerend blijft: door de eeuwen heen een onuitputtelijk onderwerp voor schrijvers. Dat was zo en dat zal altijd zo blijven.
We zullen altijd behoefte hebben om woorden te vinden om het gevoel dat ons overspoelt en doordrenkt vorm te geven. We zullen dus altijd over liefde blijven schrijven.
Lezers willen lezen over liefde
En lezers willen altijd lezen over liefde, omdat liefde ons als mens op de been houdt. Omdat liefde ons voedt. Omdat liefde is wie we zelf in wezen zijn. Dat maakt dat we er voortdurend naar verlangen om met liefde in contact te zijn.
Dus hou je niet in als je de neiging hebt om over de liefde te schrijven. Neem geen gas terug. Denk niet dat het allemaal al is geschreven.
Zo pak je dat aan
Allemaal mooi en aardig wat hierboven staat, maar hoe pak je dat in de praktijk aan? Dat doe je door met woorden te gaan spelen. Hieronder geef ik je gelijk een kleine oefening die een groot verschil gaat maken. Dat wil zeggen, als je hem regelmatig doet.
Schaf een notitieboekje aan en zorg dat je dat altijd bij je hebt. Dat heb je namelijk op onverwachte momenten nodig.
Let op je gevoelens. Ben je heel blij over iets, pak dan je boekje en noteer hoe je je voelt. Wat doet het met je lijf? Welke vergelijkingen komen spontaan bij je op?
De eerste keer kom je misschien niet verder dan: ‘ik ben heel blij omdat ik nét op tijd de trein haalde’. Dat is voldoende. Het is al fantastisch dat je voelt dat je blij bent en dat je het opschrijft.
Hou vol, geniet en zie resultaat
Blijf opletten. Wees alert op het volgende moment. Nu komt er misschien een gevoel bij: ‘Ik voel me zo blij en opgelucht omdat ik dat gesprek heb gevoerd. Het is alsof mijn adem ineens weer veel dieper gaat.’
Hou deze training vol en je zult merken dat je steeds meer details gaat bemerken en benoemen. En schrijf! Schrijf over de liefde in al haar boeiende facetten!
‘Maar hoe herken ik je? tikte ze in.
Ze was beland in een chatroom op een dating site. Na twee jaar single was ze het beu. Dat lege huis, de tijd die precies stil stond. Ze ging nooit uit, had weinig vrienden. Als je wat ouder wordt, loert de eenzaamheid om de hoek. Het leek haar het proberen waard. Zou er überhaupt iemand op haar wachten, bedacht ze wijfelend.
Deze man, pseudoniem Eksberg, naar een personage uit een detectiveroman, ze las graag detectives, was haar opgevallen. Zijn rake opmerkingen leken of hij een knuppel in een hoenderhok gooide. Ze moest er altijd om lachen hoe de andere dames, kirrend en verontwaardigd op zijn opmerkingen reageerden. Meestal liet hij het gebabbel aan anderen over, hij was eerder een luisteraar.
En plots had hij haar een privé berichtje gestuurd. Ze was er op ingegaan. Er waren een paar weken over heen gegaan en het contact was gebleven. Hij leek aardig. En dus nu …zouden ze elkaar ontmoeten.
‘Ik draag roze sokken met witte bolletjes,’ schreef hij terug.
’Nee, doe maar die andere aan,’ repliceerde ze, ‘de witte met de roze noppen.’
Ze spraken af bij haar thuis. Hij kwam aangereden, ze stond op de oprit te wachten, tussen het groen gebladerte. Toen ze een glimp van zijn gezicht opving, bedacht ze dat hij leek op de foto die op de site stond, alleen een beetje ouder. Hij stapte moeizaam uit, ze merkte op dat hij een handicap had. Het verwonderde haar enigszins. Daar had ze geen rekening mee gehouden.
‘Waarom heb je me niet gezegd dat je een handicap hebt?’ vroeg ze.
‘Tja,’ zei hij, ‘dan wil niemand contact met me. Zelfs niet voor een doodgewone afspraak.’ Hij keek haar hulpeloos aan, stond ietwat voorovergebogen, lichtjes leunend op zijn stok. Zijn grijs sikje was keurig geknipt. Een gezonde man kan ook altijd ziek worden of een ongeluk tegenkomen, flitste even door haar hoofd.
‘En mag ik je sokken zien ?” vroeg ze.
Onder zijn speciale loodzware zwarte schoenen kwamen zwarte sokken tevoorschijn, hij glimlachte verlegen …het vertederde haar. Ergens binnenin werd ze opeens heel rustig en warm, toen ze even zijn arm aanraakte. Het was een fijn gevoel.
Ze zijn nu twaalf jaar samen. Nee, trouwen doen we niet, hadden ze beiden geopperd. En binnen het jaar stond ze met een bruidsboeket, het was dan wel niet het altaar, maar het zonnige gemeentehuis deed er niet voor onder.
Zijn speciale schoenen hebben de voorbije jaren een regenboog van kleuren opgeleverd. Eens felgroene, dan weer rode, blauwe, gele, en laatst waren ze oranje. Ze vond het leuk om het internet af te struinen naar kleurige sokken voor hem, met hondjes, kevertjes, driehoekjes en …noppen.
Dank je wel Doris! Hiermee illustreer je uitstekend hoe belangrijk een klein detail in een verhaal kan zijn.