Wat zijn precies de taken van een redacteur?

OSMC-gastblog door redacteur, schrijfcoach en corrector Eveline Broekhuizen

Redigeren, reviseren, corrigeren: wanneer je als schrijver klaar bent met je tekst, vliegen de termen je om de oren. Elke freelancer lijkt wel een andere definitie te hanteren voor de werkzaamheden die hij uitvoert. Met dit gastblog schept redacteur Eveline Broekhuizen duidelijkheid.

Ik zal er hier enkele bespreken. Ken jij er nog meer? Laat het me onder aan dit blog weten en ik zal erop reageren.

• editor – dit is Engels voor redacteur.
• hoofdredactie – deze term is afkomstig uit de tijdschrift- en televisiewereld. Bij boeken wordt er vooral over hoofdredactie gesproken als het om een verzameling teksten gaat van verschillende auteurs. De hoofdredacteur zorgt er dan voor dat alle auteurs goed worden aangestuurd, de teksten op tijd worden aangeleverd en dat alle teksten eenzelfde stijl hebben.
• eindredactie – deze term is ook afkomstig uit de tijdschrift- en televisiewereld. Waar een hoofdredacteur van een tijdschrift beslist welke inhoud het blad zal krijgen en zorgt dat de artikelen op tijd worden aangeleverd, richt een eindredacteur zich op de teksten zelf. De eindredacteur haalt de spel-, type- en taalfouten eruit en voorziet de artikelen van een pakkende kop en intro. Sommigen gebruiken eindredactie ook als term voor de laatste redactieronde voordat een boek wordt opgemaakt.
• woordredactie – deze term wordt ook wel eens gebruikt voor de laatste redactieronde, voordat een boek wordt opgemaakt, waarbij de nadruk ligt op correcties op zins- en woordniveau.
• revisie – reviseren betekent herzien en wordt vooral gebruikt als het gaat om het controleren van machines, maar soms ook van documenten. In het boekenvak is de revisieproef de laatste proef, waarin nogmaals wordt gecontroleerd of alle correcties juist zijn doorgevoerd.

Persklaar maken

Deze fase vindt plaats na de redactie en voordat het manuscript wordt vormgegeven en zijn lay-out als boek krijgt. De persklaar maker haalt alle kleine onvolkomenheden uit de tekst, waar de redacteur overheen heeft gekeken omdat die zich meer op de inhoud richt. De persklaar maker geeft eventueel ook aan hoe het manuscript moet worden opgemaakt, door bijvoorbeeld codes aan te geven voor de verschillende koppen.

Correctie

Nadat het manuscript is vormgegeven, ontvang je een pdf van de lay-out. Hier gaat de corrector nog eens met de stofkam doorheen, om alle kleine eigenaardigheden eruit te halen. De nadruk ligt op letter- en woordniveau en de corrector let ook of de inhoudsopgave klopt, de hoofdstukken juist genummerd zijn, de kopregels kloppen en de afbeeldingen op de goede plek staan.

Vroeger werden boeken gezet door een zetter: letterlijk elke losse letter werd op de juiste plek gezet om uiteindelijk de pagina’s mee te kunnen drukken. Daarom wordt deze fase ook wel de zetproef- of drukproefcorrectie genoemd. Meestal wordt de eerste zetproef geheel gecorrigeerd. Bij de tweede zetproef wordt alleen gekeken of de correcties juist zijn doorgevoerd. De laatste zetproef wordt ook wel de revisieproef genoemd.

• Verwar de drukproef niet met de proefdruk. De drukproef wordt niet gemaakt om de tekst te kunnen controleren, maar om de uitvoering van het boek te controleren.

Voor de duidelijkheid heb ik de belangrijkste termen opgenomen in een infographic, die je hier gratis kunt downloaden. Als je gaat samenwerken met een redacteur of corrector, bespreek dan in elk geval goed wat de werkzaamheden zijn en wat jullie beiden verwachten. En als je nog vragen hebt, kun je deze onder aan dit blog aan mij stellen!

Eveline Broekhuizen is redacteur, schrijfcoach en corrector. Zij begeleidt schrijvers tijdens de geboorte van hun boek: van coaching, redactie en correctie tot en met advies over uitgeven.

In 2013 is Eveline haar bedrijf Elibro Tekst & Redactie gestart. Daarvoor heeft ze Nederlandse taal en cultuur gestudeerd en de Master Redacteur/Editor behaald, en ruim vijf jaar bij diverse uitgeverijen gewerkt. Inmiddels heeft ze een flink klantenbestand opgebouwd van auteurs, uitgeverijen en organisaties.

Wil je meer weten over Eveline? Kijk dan op www.elibrotekstenredactie.com, Facebook en LinkedIn.