Hoe schrijf je een leuk verhaal?
Gastblog door Aukje-Tjitske Dieleman
‘Wat een leuk verhaal!’ Dat is een groot compliment voor een schrijver. Lezen hoort leuk te zijn. In mijn boekenkast staan een paar boeken waarvan ik blij ben dat ik ze gelezen heb. Maar kost me te veel energie om ze nog eens te lezen, want ze raken me diep. Ook dat is een compliment voor de schrijver, maar het is wel eens fijn om gewoon een ‘leuk boek’ te lezen. Over wat precies leuk is, verschillen de meningen, maar een leuk verhaal is in ieder geval luchtig en bestemd voor het grote publiek.
Hoe schrijf je een leuk verhaal?
Een vijftal tips om het compliment “leuk!” te krijgen:
- Vermijd zware onderwerpen en grote conflicten
In “De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween” komt de wereldpolitiek van vrijwel de hele 20e eeuw voorbij en toch blijft het boek leuk. Het is echter gemakkelijker om een alledaags onderwerp te gebruiken. Neem bijvoorbeeld twee vrouwen die allebei erg graag het laastste pak sinaasappelsap willen kopen. Maak het conflict niet te groot.
- Gebruik een herkenbare setting
Bij een leuk verhaal willen lezers zich niet te veel inspannen. Misschien voel je als schrijver de drang om origineel te zijn. Daardoor kun je het nodeloos ingewikkeld maken. In mijn vorige gastblog schreef ik hoe je je verhaal in een originele omgeving kunt laten afspelen. Voor verschillende genres kun je echter verschillende schrijftips hanteren: Marjon schreef daarover een blog omgaan met schrijfregels. Voor een leuk verhaal kies je het beste een herkenbare omgeving. Dat houdt de aandacht van de lezer meer bij de personages en wat zij doen.
- Creëer herkenbare personages
Die herkenbaarheid geldt ook voor de personages. Schrijf je voor vrouwen van middelbare leeftijd, dan is de kans groot dat zij verhalen over vrouwen van diezelfde leeftijd leuk vinden. Met fantasiewezens identificeren je lezers zich moeilijker.
- Beperk het tijdpad
Het hoeft niet per se, maar het is gemakkelijker om een verhaal simpelweg leuk te houden wanneer het zich in een beperkte tijd afspeelt, hooguit enkele dagen. Spring ook niet te veel door de tijd heen en weer. Je lezers moeten je verhaal goed kunnen volgen.
- Geef je lezer een positief gevoel mee
Bij het lezen van een leuk verhaal hoeft je lezer niet dubbel te liggen van het lachen. Je verhaal mag wel vermakelijk zijn. Kies bijvoorbeeld een conflict dat berust op een misverstand of zorg voor een verrassende wending.
Semper Scribo is het veelzijdige tekst- en redactiebureau van Aukje-Tjitske Dieleman-Hovinga. Ze schrijft en redigeert vooral voor bedrijven, maar ook voor niet-commerciële instellingen. De naam ‘Semper Scribo’ betekent ‘Altijd schrijf ik’ en geeft al aan dat dit tekst- en redactiebureau geboren is uit passie. Altijd is ze met woorden, zinnen, schrijfstijl en grammatica in de weer.
Heb jij weleens geprobeerd om een 'leuk' verhaal te schrijven?
- Wat is jouw criterium voor een ‘leuk’ verhaal? Kun je nog punten toevoegen aan de vijf die Aukje-Tjitske al noemt?
- Heb je weleens zin om een ‘leuk’ verhaal te schrijven of wil je juist iets heel anders bereiken met je verhalen? Hoe zou je willen dat jouw ideale lezer reageert? Schrijf jouw droomreactie hieronder in het antwoordveld. Ik ben nieuwsgierig!
Deel je ervaringen hieronder en praat mee!
Ik vind het een lastige vraag. Ik heb weleens een verhaal geschreven dat als “leuk” werd gezien, maar ik wilde dat het spannend was, en eng, en vervreemdend, en verwonderlijk en nog wat dingen. Ik wilde helemaal geen leuk verhaal. Het kreeg dat predicaat waarschijnlijk omdat er wezens in voor kwamen die tamelijk schattig waren en als winnaar van het conflict uit de bus kwamen. Er werden terloops wat moorden, fraude en overspel gepleegd… leuk :-(
“Leuk” in Vlaanderen gezien te worden als een Hollands woord dat een echte mening verbloemd. Hollanders vinden alles leuk en hebben dus (volgens sommige Vlamingen) een beperkte woordenschat.
Ik denk dat “een luchtig verhaal” of “een grappig verhaal” de lading beter dekt. Misschien “een prettig verhaal” of, lekker Nederlands “een feel-good verhaal”.
Bij de criteria vind ik dat ook een bepaalde vorm van humor hoort, bijvoorbeeld het understatement of de dubbele betekenis. Die soorten humor versterken de band tussen lezer en schrijver, omdat ze samen iets zien dat er niet echt is.
En: klank. Een “leuk”, “luchtig” verhaal moet je niet vervelen met veel doffe, donkere klanken als au, ou, oo, oe, aa, u, ij. Kies liever voor lichte klanken als i, ie, ee, e, ei.
Je hebt gelijk @Jack: leuk is heel algemeen, maar ‘grappig’ vind ik weer iets anders dan ‘luchtig’. Wat kunnen wij schrijvers toch heerlijk over woorden filosoferen.
Mooie aanvulling dat je in een leuk of luchtig verhaal lichte klanken moet gebruiken. Daar had ik nog nooit bij stil gestaan!
Jack, bedankt voor je reactie! Die stemt tot nadenken!
En je hebt gelijk. Soms wil je als schrijver meer dan een leuk verhaal. Gewoon schrijven wat je wil schrijven, lijkt me. Een leuk, luchtig verhaal vervluchtigt wel eerder, denk ik. Verhalen met een wat origineler insteek of indringende beelden blijven langer hangen.
En ja, “leuk” is niet een heel origineel woord dat getuigt van een grote, actieve woordenschat. In de passieve woordenschat van Nederlanders komen natuurlijk wel andere woorden voor, maar “leuk” wordt toch wel vaak gebruikt.
Overigens is niet iedereen erin getraind om commentaar op een verhaal te geven. Ik heb jarenlang columns geschreven en kreeg daar veel reacties op, die zich nagenoeg allemaal beperkten tot “Leuk!” of “Ik lees ze altijd”. Als ik dan vroeg wat ze er leuk aan vonden of hoe het verder op hen overkwam, dan wisten ze dat niet. Dat was hen niet kwalijk te nemen. Diepgaander commentaar kon ik beter bij collega-schrijvers en bij Marjon krijgen.
Heel interessant trouwens wat je over die klanken zegt, dat wil ik graag eens uitproberen! Let je daar zelf op bij het schrijven? Bij gedichten speel ik meer met klanken en de gevoelswaarde daarvan om het zomaar uit te drukken maar bij verhalen heb ik daar nog nooit over nagedacht.