Als je hoofd te vol is, lukt het schrijven niet én is schrijven de oplossing

Door Marjon Cosijn

Stel je hebt ideeën voor een verhaal. Of je hebt zelfs ideeën genoeg voor een boek. Een deel daarvan staat op schrift. Het zijn documenten in je computer of tig memoblaadjes in een map. Het zijn leesverslagen of scans van internetartikelen. Hoe dat materiaal eruit ziet, is eigenlijk niet zo belangrijk.

Waar het in deze blog om gaat, is dat een deel van het materiaal in je hoofd zit. Dat zijn de ideeën, thema’s, verhaallijnen, conflicten, beelden over personages, gegevens over de setting. Op het moment waarin je actief materiaal verzamelt, activeer je ook je mind.

Je mind is net Google Search

Je mind wil je altijd ondersteunen. Dus op het moment waarop jij je schaar pakt en een artikel uitknipt over bijvoorbeeld de bedreiging van de giraf begint je mind ook te zoeken. Hij diept overtuigingen, beelden en ideeën op die aansluiten bij het artikel dat je uitknipte.

Dit is natuurlijk een fantastisch systeem. Je bent niet alleen afhankelijk van informatie van buitenaf: je draagt al van alles bij je dat raakt aan het onderwerp. Al het materiaal vormt samen de basis voor je verhaal of boek.

Je hoofd wordt te vol

Iedereen kent het wel: het gevoel dat je hoofd te vol is. Het leven is druk en veeleisend. Soms helpt het om even uit te waaien.

Als je materiaal aan het verzamelen bent, kun je ook het gevoel krijgen dat je hoofd te vol wordt. Dat is vervelend, zeker als je wilt schrijven. Het lijkt alsof al dat materiaal, al die ideeën en gedachten in de weg zitten. Het heeft allemaal met het onderwerp te maken, maar het is teveel en dat veroorzaakt chaos.

Dit werkt je schrijfproces tegen

Als je wilt gaan schrijven, heb je een helder hoofd nodig. Schrijven is een veeleisende bezigheid. Je let op de grote lijn, je wijdt je aan de scène, je let op je personages. Dat lukt niet met een vol hoofd.

Alles begint door elkaar te lopen. Je kunt geen prioriteiten meer onderscheiden, zodat alles hoofdzaak lijkt te worden. Het schrijven stagneert.

Toch is schrijven de oplossing

Om verder te kunnen met je schrijfproject zul je eerst je hoofd leeg moeten maken. Niet door uit te waaien, dat is een goede methode om muizenissen kwijt te raken. Malende gedachten die je niet dienen.

De ideeën die je mind heeft opgediept over je schrijfproject wil je helemaal niet kwijt. In feite houd je ze krampachtig vast. Je ervaart ze als waardevol en dat zijn ze ook. Het zijn de ideeën die aansluiten bij de informatie die je van buitenaf haalt. Vaak zit hier ook de motivatie die maakt dat je dit verhaal wilt vertellen.

Geef je ideeën voorrang

Als je dat nog niet hebt gedaan, stop dan met schrijven aan je verhaal of boek. Geef voorrang aan de ideeën en gedachtes die je bij je draagt. De informatie die direct of zijdelings met je schrijfproject te maken heeft.

Zet je pen op papier of je vingers op het toetsenbord en begin het leegschrijven van je hoofd. Je kunt starten met een vraag. Dat werkt uitstekend, want onze mind is ontworpen om antwoord te geven op vragen.

Als je bijvoorbeeld veel met een personage bezig bent, kun je starten met vragen als: wie is dit personage eigenlijk? Wat drijft hem? Wat wil hij? Wat houdt hem tegen? Wie belemmert hem? Hoe belemmert hij zichzelf?

Zo krijg je zicht op al je materiaal

Spendeer tijd aan dit soort schrijven, het hoort bij je schrijfproces. Download als het ware al het materiaal dat in je hoofd zit. Schrijf het op. Schrijf fragmenten. Beantwoord al schrijvend je eigen vragen. Noteer losse invallen. Zo zorg je ervoor dat je hoofd leeg wordt. Zo krijg je een helder hoofd en dat zal je zeker helpen met schrijven.

Na afloop heb je misschien het idee dat je nu nóg meer materiaal hebt dan je al had. Dat is niet waar: je hebt het onzichtbare gedeelte zichtbaar gemaakt. En dat is een belangrijke stap, want nu zijn al die rondzwervende ideeën tastbaar en kun je er veel gerichter mee aan de slag.

Ik wil heel graag weten of je iets aan deze blog hebt gehad. Schrijf onder de blog of je je herkent in het bovenstaande.

• Zijn er naast een vol hoofd nog andere redenen om niet te starten met schrijven?
• Welke bezwaren heb jij?
• Wat heb je nodig om aan de slag te gaan?