Wat je moet weten over timing
Door Marjon Cosijn
Kijk je weleens naar voorstellingen van Brigitte Kaandorp, Bert Visser of Najib Amhali? Daar kun je als schrijver veel van opsteken.
Deze artiesten zijn zo groot geworden omdat ze één vaardigheid perfect beheersen. Het is niet hun taalgebruik. Het zijn niet de onderwerpen die ze behandelen. Het is niet het perspectief dat ze kiezen. Die vaardigheid is timing.
Alles staat of valt met timing
Je kunt nóg zo’n leuk idee hebben, nóg zo’n geweldige persiflage, nóg zo’n prachtig personage, als de timing niet deugt dan kun je wel inpakken. Want dan reageert de zaal niet. Als er een artiest op het podium staat zonder gevoel voor timing wordt het publiek onrustig en neemt de aandacht af.
Heb je ooit in het theater of op televisie iemand zijn best zien doen zonder dat het je raakte? Goed kans dat dit te maken had met slechte timing. Ook voor een schrijver is timing cruciaal.
Als schrijver heb je je handen vol aan een verhaal of roman. Er zijn zoveel aandachtspunten: de personages, hun conflicten, motieven, achtergrond, dialoog, spanningsbogen en nog veel meer.
Daar hoort ook timing bij. Sterker nog: timing is geen apart onderdeel. Het is een vaardigheid die zich door het hele verhaal heen bewijst.
Timing is een vaardigheid
De Nederlandse taal kent geen goed woord voor het Engelse timing. Het wordt vertaald in een omschrijving: het kiezen van het juiste moment voor een bepaalde handeling.
Je kunt je timing op verschillende manieren verbeteren of beïnvloeden:
1. Weten wat je doet, verbetert je timing
Dit heeft alles te maken met planning. Als je als schrijver weet waar je naartoe schrijft, kun je beter timen.
Je schrijft bijvoorbeeld een verhaal over Marriët, die wil ontsnappen uit haar saaie kantoor en droomt van een leven vol glamour. Als je Marriët van de ene of de andere dag haar baan op laat zeggen, veroorzaakt dat verwarring bij de lezer.
Je moet die gebeurtenis dus voorbereiden. Dat doe je door gedoseerd te verwijzen naar haar passie: de glamour. Op je schrijfschema teken je aan in welke scènes Marriët met het thema glamour in contact komt.
Als je het goed doet, komt de ontslagaanvraag voor de lezer precies op de juiste tijd.
2. De kunst afkijken helpt om timing beter in je vingers te krijgen
Timing is een gevoel. Sommige mensen missen elk gevoel voor timing. Die vertellen doodleuk tegen een gelukkige kraamvrouw over een geval van wiegendood waar zij ooit over hoorden. Zij voelen niet aan dat het onderwerp ongewenst is.
Je kunt je gevoel voor timing ontwikkelen door te kijken naar mensen die er meester in zijn. Alle geslaagde cabaretiers zijn perfect in timing. Ieder lachsalvo is daar het bewijs van.
Lees geslaagde korte verhalen van schrijvers als Roald Dahl, Sanneke van Hassel, Martin Bril, Cees Nooteboom en Gerard van Emmerik of Raymond Carver. Onderzoek hoe zij de belangrijke momenten in hun verhalen timen.
Door je in dit onderwerp te verdiepen, ontwikkel je een beter gevoel voor timing. Voor een schrijver is dat een uitstekende investering van je tijd, aangezien je verhaal staat of valt met de juiste timing.
Hoe denk jij over timing? Praat mee!
- Houd jij je bewust bezig met de timing in je verhalen of romans?
- Wat doe jij om je (gevoel voor) timing te verbeteren? Deel je tips hieronder!
- Heb je vragen over timing? Stel ze hieronder.
is iedere schrijver niet bezig met timing? als je je manuscript aan het schrijven of redigeren bent zorg je er toch voor dat het verhaal kloppend is? velen zullen er niet direct bij stil staan dat dit timing betreft, maar doen het wel.
ps. ben het overigens niet met je eens mbt de voorbeelden die je gaf. het zijn vaak juist de mensen waarbij de timing ontbreekt die enorm grappig zijn. zij zorgen voor originaliteit, voor geklungel, etc, en bij humoristische beroepen is dat juist een pre.
en wat te denken van alle idols figuren, juist diegene die geen timing hadden zijn succesvol geworden…of dat op een positieve manier was even daargelaten…
Je kunt alles omdraaien. In de wereld van schrijven zijn (bijna) geen wetten. Maar ik vind het fijn om ergens vanuit te gaan, het effect te bespreken…en dan te ontdekken dat het tegenovergestelde net zo goed waar is :)
Als je de theatermensen bedoelt: ja, anti-timing kan ook hilarisch zijn. Maar weet je hoe dat meestal is voorbereid? Als een voorstelling niet goed in elkaar zit, haak ik af. Dat geldt ook voor een tekst.
ja daar heb je gelijk in. ik denk ook dat het eigenlijk niet uitmaakt wat je standpunt is, zolang je je maar bewust bent waarom je de keuzes maakt die je maakt.
Helemaal mee eens Robin. En bovendien is dit een plek bij uitstek om te discussiëren.Het gaat niet om gelijk, er zijn zoveel mogelijkheden!
Ja, ja, ja, ik wil zo heel erg graag meedoen met de freewriting schrijftraining. Mijn schrijfspieren beginnen net wat los te komen, maar ik wil meer … Over timing heb ik nog niet bewust nagedacht, maar dat komt wel. Op zijn tijd. Het is sowieso belangrijk voor een verhaal.
Alles op zijn tijd Katrien. Als je schrijfspieren loskomen, kun je schrijfkilometers gaan maken. En dan komt het thema ’timing’ vanzelf een keer aan de orde! Veel succes met de loting!