Een titel bedenk je zo!  

OSMC-blog door Marjon Cosijn

Een verhaal of een roman heeft een titel nodig. Als je geluk hebt, dient de perfecte titel zich zomaar aan. Soms weet je al vanaf het begin: dit is de titel die bij dit verhaal past.

Maar veel vaker lig je wakker van de titel. Je verhaal vordert, maar als je over een titel nadenkt, laat de inspiratie het afweten. Dat is vervelend, omdat een goede titel zo belangrijk is voor je verhaal of roman. Daarom geef ik je in deze blog een aantal tips en aandachtspunten, zodat je gerichter een goede titel kunt kiezen of creëren.

Werktitel

Als de perfecte titel je niet meteen te binnen schiet, start dan met een werktitel. Allereerst uit praktische overwegingen. Met een werktitel kun je je schrijfproject benoemen. Praten over ‘die roman die ik aan het schrijven ben’ klinkt anders dan De toverlantaarn of Het laatste woord.

Over een werktitel hoef je niet na te denken. Die heeft een directe relatie met het onderwerp van je verhaal of roman. Soms is het de naam van de hoofdpersoon, soms de omgeving of het conflict zelf.

Ik hoor van veel auteurs dat de werktitel ook de uiteindelijke titel is geworden. Dat betekent dat je al in een heel vroeg stadium aanvoelt wat bij dat verhaal of die roman past. Vertrouw daarop.

Welke functie heeft jouw titel?

Heb je je bij het kiezen van een titel weleens afgevraagd welke functie jouw titel heeft? Waarom je verhaal heet zoals het heet? Waar wil je de lezer mee helpen? Of wil je hem juist op een dwaalspoor zetten? Nieuwsgierig maken? Of iets anders?

Hieronder een – ongetwijfeld incompleet – lijstje met functies die een titel kan vervullen.

1. Titel als richtingaanwijzer

Als schrijver heb je allerlei manieren om je lezer wijzer te maken over jouw verhaalwereld. De titel is daar één van. Een goede titel kan als richtingaanwijzer fungeren: hij zet de lezer met de neus de goede kant op.

2. Titel als informatiebron

Een goede titel dekt de lading van het verhaal, hoor ik weleens. Dat klopt, want met een titel wek je verwachtingen en die moeten worden ingelost.

Als jouw titel De verstandskies is, maar in jouw verhaal is geen sprake van tanden of kiezen – letterlijk noch figuurlijk – dan is je lezer aan het eind van je verhaal verward. Hij vraagt zich af of hij iets heeft gemist.

Tussen de lezer en schrijver wordt altijd een spel gespeeld. De schrijver biedt aan en de lezer wil begrijpen wat de schrijver bedoelt. Dat geldt voor het verhaal als geheel, maar zeker ook voor de titel. Het is goed om je daar bewust van te zijn.

3. Titel die iets toevoegt

Soms kun je een titel op meerdere manieren lezen. Dan zit er een tweede laag onder. Als je daarvoor kiest, moet zowel de eerste als de tweede laag helemaal kloppen.

Bij zo’n titel geef je de lezer dus iets extra’s mee. Het mooiste is als de dubbele laag na het lezen van het verhaal helemaal duidelijk is.

4. De titel die verkoopt

Als schrijver kun je een heel creatieve of artistieke titel bedenken waar je heel blij mee bent. Zo’n titel kan door een uitgever afgewezen worden omdat de marketingafdeling er geen brood in ziet.

Dat is jammer en lastig. Vaak ben je vergroeid met die titel en vertegenwoordigt die jouw verhaal. Maar laat het daar niet op afketsen. Ieder zijn vak, je wilt ook graag dat je boek verkocht wordt.

Een titel bedenk je zo!

Een titel suggereert vaak iets. Neem de titel van deze blog: die wekt de suggestie dat ik je in deze blog een recept geef om titels uit je mouw te schudden. Die belofte heb ik niet ingelost, want dat recept bestaat niet.

Maar door onderscheid aan te brengen in de verschillende functies die een titel kan vervullen, hoop ik dat je door deze blog gerichter kunt nadenken over de titels voor jouw verhalen en romans.

  • Wacht jij op een briljante inval of ga je actief aan de slag?
  • Heb je ervaring met een uitgever die jouw titel niet overnam? Hoe zijn jullie daar wel of niet uitgekomen?
  • Hebben jouw titels een dubbele laag of zoek je vooral naar duidelijkheid? Zet je ervaring in het antwoordveld onder de blog en praat mee!