Hoe het is om een verhaal te schrijven met behulp van een schrijfcoach
Een verhaal is nooit echt af!
Gastblog door Frits Bosch
Praktijk van een bevlogen psycholoog is de titel die schrijfster Stella Braam voor mijn boek had bedacht. Begin jaren tachtig ben ik gestart met een eerstelijnspraktijk en heb daarna in zesendertig jaar rond de vierduizend mensen met psychische problemen begeleid. Nadat ik ben gestopt, tuurde ik in mijn archiefruimte met stapels cliëntendossiers, krantenknipsels, artikelen, interviews, dozen met foto’s, brieven en schoolrapporten. Op dat moment kwamen mijn eerste gedachten dat ik hier een boek over kon schrijven.
In een map vind ik een kranteninterview met als titel ‘Een cowboy in de geestelijke gezondheidszorg. Eerstelijnspsycholoog Frits Bosch stopt met regelwerk’ en in een verslag van mijn lagere school lees ik: ‘Dictees zijn vaak onvoldoende. Het is ons niet duidelijk, of hier sprake is van een lichte mate van woordblindheid’.
Ik vind ook een aantal uitgeschreven behandelingsverslagen, maar Stella is daar niet zo enthousiast over: ‘Het is veel interessanter voor de lezer als je dialogen schrijft.’ Zij raadt mij aan om een schrijfcoach te nemen en via Marjon Sarneel-Cosijn kom ik in contact met schrijfcoach Marije Onstenk.
Te ‘vertellerig’, teveel ‘en toens’ lees ik in haar eerste feedback op een paar gestuurde hoofdstukken. Tot mijn schaamte zie ik ook veel taalcorrecties zoals ‘ík word’ in plaats van ‘ik wordt’.
‘Dat is niet zo erg,’ stelt Marije mij gerust. ‘Beschrijf meer je gevoel bij ingrijpende gebeurtenissen en maak de titels van je hoofdstukken meer pakkend. Bij dialogen mag je meer lichaamstaal benoemen en wees consequent in het gebruik van verleden en tegenwoordige tijd,’ spoort Marije mij aan.
De titel van het boek heb ik intussen veranderd in Psychologie dichter bij de mensen. Vervolgens ben ik wekenlang mijn werkkamer niet meer uit te slaan en produceer het ene hoofdstuk na het andere. De teksten gaan over mijn praktijk maar ook over mijn ‘wilde’ studententijd en nog veel meer, best intiem.
‘Wat ontzettend leuk om te zien hoe je vanaf hoofdstuk twee veel vloeiender en verhalender schrijft. Het leest prettig en het is interessant waardoor ik door wil lezen. Goed gedaan! Je zet de personen veel natuurlijker neer doordat je ze in hun omgeving zet, lichaamstaal meeneemt,’ complimenteert Marije mij.
Drie maanden later heb ik ruim tweehonderd bladzijden geschreven met vijfentwintig cliëntcases, autobiografisch materiaal en landelijke GGZ-ontwikkelingen.
Marije weet nu meer over mij dan mijn meeste vrienden: ‘Je hebt mij veel inspiratie gegeven en daar ben ik je erg dankbaar voor,’ mailde ik naar Marije. ‘Met Stella had ik al eerder afgesproken dat ik zou gaan voor een publieksboek en dat zij mij eventueel kan introduceren bij een uitgever’.
Maar al snel sta ik weer met beide benen op de grond. Stella vindt dat ik zeker ben gegroeid in mijn schrijverschap maar heeft veel inhoudelijke op- en aanmerkingen. Zij adviseert mij om een deel van de autobiografische teksten te schrappen. Gelukkig heeft Marije mij hiervoor gewaarschuwd in haar laatste mail: ‘Een verhaal is nooit echt af, er kan altijd meer bij, er kan altijd verder aan geschaafd worden.’ Dat klopt helemaal, dat geldt zelfs voor deze gastblog!
Biografie Frits Bosch:
Gz-Psycholoog Frits Bosch is in 2017 gestopt met zijn eerstelijnspraktijk en is nu actief als beleidsadviseur, supervisor, schrijver en bassist. Hij heeft opleidingservaring als praktijkopleider en werkbegeleider. Daarnaast heeft hij zitting gehad in besturen, commissies en werkgroepen van landelijke en regionale verenigingen van psychologen. Hij heeft vanaf 1980 actief de ontwikkelingen binnen de eerste lijn en generalistische Basis-GGZ gevolgd en is door veel kranten en vakbladen geïnterviewd. Ook heeft hij veel artikelen en blogs geschreven waarin hij zich opwierp als een kritisch volger van industriële ontwikkelingen in GGZ. In 1990 ontving hij de NIP-onderscheiding voor bijzondere verdiensten aan de beroepsuitoefening van de psychologie en in 2006 was hij redactielid van het Handboek Psychologie in de eerste lijn. In 2011 heeft hij meegewerkt aan een protestclip tegen de bezuinigingen van Minister Schippers in de eerstelijns-GGZ.
Begin 2019 verscheen bij uitgeverij Beroepseer Help de psycholoog verzuipt! Een deels autobiografisch boek waarin hij de desastreuze gevolgen schetst van de marktwerking in de GGZ.
Eind 2021 verscheen bij uitgeverij De Brouwerij De Tromslager. Dit is een historische roman over Adam Bösch, stamvader van de auteur die deserteert uit het leger van Napoleon.
Volg de ontwikkelingen van Frits Bosch via LinkedIn, zijn website en/of via Twitter
Ha Mattie, hierbij een update. Er is veel gebeurd de afgelopen maanden.
In oktober had ik mijn manuscript gestuurd naar de vierde uitgever en dit keer met succes. Ik kreeg de volgende reactie van de uitgeverij van Stichting Beroepseer: ‘Wij hebben het met veel plezier gelezen en zijn enthousiast over de inhoud. De analyse van de sector is scherp en de anekdotes lezen vlot weg.’ In december teken ik een contract voor de uitgave van mijn boek. Momenteel wordt hard gewerkt aan de eindredactie en omslagontwerp ‘Help, de psycholoog verzuipt’ zal in februari 2019 gepubliceerd worden
Beste Mattie, ik lees nu pas je aardige reactie. Afgelopen maand was ik druk bezig met herschrijven van mij manuscript nadat ik feedback van een paar uitgevers heb gekregen. Gelukkig zegt niemand dat het slecht geschreven is, maar de vorm waarin mijn manuscript is gegoten is blijkbaar een discussiepunt. Een uitgever reageerde: ‘Het boek hinkt op 2 gedachten: beschrijvend én zelfhulp-achtig en dan zit er ook nog een stukje activisme in. Zo’n hybride vorm is eigenlijk een niet zo geëigende vorm.” Een andere uitgever miste de link met de actualiteit en vroeg zich af wat ik de lezer precies wil vertellen.
Wat de actualiteit betreft, ik werd onlangs op mijn wenken bediend door Staatssecretaris Blokhuis die pleit voor een Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) waar ‘de mens centraal’ en ‘dicht bij de patiënt’ staat . Dat is dus precies wat ik 36 jaar gedaan heb en kan daar dus prima op inhaken! In het nieuwe manuscript heb ik geprobeerd om de verschillende verhaallijnen (cliënten, activisme en autobiografisch materiaal ) beter op elkaar te laten aansluiten.. Intussen heb ik contact met een andere uitgever, die na het lezen van een paar hoofdstukken het hele manuscript graag wil ontvangen. Ik hoop dat ik dit manuscript dit weekend klaar heb, maar krijg pas een reactie na de eerste redactievergadering in september.. In de tussentijd ga ik met behulp van het afvinklijstje van Denise Hulst aan de slag met een plan voor promotie van het boek en wil graag een groep beta-lezers samenstellen. Wellicht heb jij of een andere cursist van OSMS belangstelling om daar deel van uit te maken?
Dat zijn goede berichten Frits! En waardevolle commentaren van de uitgevers. Wb de beta-lezers die je zoekt: je kunt je aanmelden op https://www.facebook.com/groups/proeflezersvinden/
Leuk te lezen!
Het enthousiasme van Marije werkt motiverend. Mooi dat je een boek schrijft over je ervaringen (en nog veel meer…)